ਸ਼ੱਬੋ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿਸਤਰੇ ‘ਤੇ ਲੇਟੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਪਿਛਲੇ ਸੱਤ-ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਕੇ . ਘਰਦਾ ਵੇਲਾ ਟਪਾੰਦੀ ਪਈ ਸੀ। ਸਿਰ ਦਾ ਸਾਈਂ ਜਦੋਂ ਦਾ ਓਹਲਾ ਕਰ ਗਿਆ ।ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਦੀ ਹਯਾਤੀ ਔਕੜਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਗਈ ਸੀ। ਓਹ ਕੱਲੀ ਹੋੰਦੀ ਤਾਂ ਵੀ ਖ਼ੈਰ ਸੀ।ਪਰ ਦੋ ਧੀਆਂ ਨਿਮਾਣੀਆਂ ਦੇ ਬੋਝ ਪਾਰੋਂ ਉਸਦੀ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਕਮਰ ਵੀ ਤੋੜ ਦੱਤੀ ਸੀ।
ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ, ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੜਕਿਆ । ਸ਼ੱਬੋ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸ਼ੱਬੋ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ, “ਪੁੱਤ ਸ਼ੱਬੋ ਦੇਖੋ ਕੌਣ ਬਾਹਰ ਆਇਆ ਹੈ। ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੜਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।” ਸ਼ੱਬੋ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਉੱਠੀ ਅਤੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਉਸਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਸ਼ੀਦੀ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦਾ ਬੰਡਲ ਲੈ ਕੇ ਅੰਦਰ ਆਈ। ਸ਼ੱਬੋ ਨੇ ਸ਼ੀਦੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਭੈਣ, ਰਿਧਾ, ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਰੋਟੀ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਗੁੜ ਜਾਂ ਅਚਾਰ ਨਾਲ ਖਾ ਲੈ।” ਸ਼ੀਦੀ ਦਾ ਮੂੰਹ ਬਣ ਗਿਆ । ਉਸ ਨੇ ਆਖਿਆ, “ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਦੋਂ ਹਾੰਡੀ ਬਣੇਗੀ” ।
ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਫ਼ਿਰ ਖੜਕਿਆ। ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਧੀਆਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਸ਼ੀਦੀ ਉੱਠੀ ਅਤੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਬਾਹਰ, ਸ਼ੀਦੀ ਦੀ ਸਹੇਲੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਾਂ ਲੈ ਕੇ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ। ਸ਼ੱਬੋ ਵੀ ਆਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਚਾਹ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗੀ। ਪੀਨਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਨੂੰ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚੋਂ ਲੱਡੂਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਜੋੜਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੇਰੀ ਧੀ ਦੇ ਦਿਨ ਮਿੱਥੇ ਗਏ ਹਨ। ਤੁਸਾਂ ਸਭ ਨੇ ਘਰ ਆ ਕੇ ਮੌਜ-ਮਸਤੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਹੈ।
ਦੋਵੇਂ ਮਾਵਾਂ ਧੀਆਂ ਸੱਦਾ ਦੇ ਕੇ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਉਹ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸਦਾ ਗਿਆ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੱਬੋ ਨੇ ਚੁੱਪੀ ਤੋੜੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, “ਰੱਬਾ ਖ਼ੋਰੇ ਸਾਡੇ ਮਾੜੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸ਼ਗੁਨ ਲੈ ਕੇ ਆਣਾ ਏ ਯਾ ਨਹੀਂ ਆਣਾ “। ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਜੱਫੀ ਪਾ ਲਈ ਅਤੇ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਫ਼ਿਰ ਤਿੰਨੋਂ ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਧੀਆਂ ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਰੋਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਸੁੱਕ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਗਈਆਂ । ਮਾਂ ਨੇ ਸ਼ੱਬੋ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, “ਆਓ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲਦੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੀਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸ਼ੀਦੀ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਲੇਗੀ। ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੈਂ ਗੁਆਂਢੀ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਜ਼ਾਰਾ ਚੌਧਰਾਣੀ ਦੇ ਘਰ ਜਾਵਾਂਗੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਲਈ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਆਵਾਂਗੀ। ਦੋਵੈਂ ਭੈਣਾਂ ਰੋਟੀ ਪਕਾ ਕੇ ਖਾ ਲੈਣਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਅੰਦਰੋਂ ਲਾ ਲੈਣਾ ।
ਮਾਵਾਂ ਧੀਆਂ ਨੇ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਜਲਦੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸ਼ੀਦੀ ਨੇ ਨਾਸ਼ਤਾ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਕੁਝ ਕੱਪੜੇ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਪਿੰਡ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਈ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ, ਦੋਵੇਂ ਭੈਣਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਹੱਸ ਖੇਡਕੇ ਵਰਚਾੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਸ਼ੱਬੋ, ਜੋ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪਾਸੇ ਚਾਂਦੀ ਸੀ, ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਸ਼ੀਦੀ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਚਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਤਕ ੳਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਸੀ।
ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਫੈਲ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦਾ ਬੰਡਲ ਲੈ ਕੇ ਵਾਪਸ ਆਈ। ਉਸਦੇ ਪੈਰ ਧੂੜ ਨਾਲ ਢੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਥੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਨੇ ਜਦੋਂ ਰੋਟੀ ਖਾ ਲਈ ਤਾਂ ਸ਼ੀਦੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਮਾਂ ਪੈਸਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਬਣਿਆ।ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ “ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਚੌਧਰਾਣੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਚੌਧਰਾਣੀ ਅਤੇ ਚੌਧਰੀ ਵਾੰਢੇ ਗਏ ਹੋਏ ਸਨ, ਪਰ ਫ਼ਿਰ ਮੈਂ ਗੁਆਂਢੀ ਪਿੰਡ ਮਲਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਗਈ ਚਲੀ ਸਾਂ। ਹਾਂ, ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਕਪੜੇ ਸਿਲਾਈ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਨੇ, ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਰੱਬ ਸਭ ਕੁਝ ਸੰਭਾਲਦਾ ਹੈ। ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰੋ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਦੋਸਤ ਦੇ ਘਰ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਵਾਂਗੇ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਥੱਕ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਸੌਂ ਗਈ।ਸਵੇਰੇ ਓੁਹ ਜਲਦੀ ਉਠ ਪਈਆਂ ਅਤੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਲਗ ਗਈਆਂ ।ਬਾਰਾਂ ਵਜੇ ਤਕ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਤੇ ਫ਼ਿਰ ਸ਼ੀਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਹੁਣ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਜੇ ਤਕ ਆ ਜਾਣਾ ਏ। ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਠੀਕ ਹੈ, ਧੀਏ, ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਲੈ ਫ਼ਿਰ ਅਸੀਂ ਚੱਲਾਂਗੇ।” ਸ਼ੱਬੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮਾਂ, ਸ਼ੀਦੀ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗੀ।ਜਦੋਂ ਪਰਾਹੁਣੇ ਆ ਜਾਣ ਤੇ ਫ਼ਿਰ ਮੈਨੂੰ ਆ ਕੇ ਲੈ ਜਾਵੀਂ । ਇਸ ਲਈ ਦੋਵੇਂ ਮਾਵਾਂ-ਧੀਆਂ ਪੀਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵੱਲ ਤੁਰ ਪਈਆਂ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੱਬੋ ਨੇ ਮਲਕਾਨੀ ਦੀ ਕਮੀਜ਼ ਲੈ ਲਈ ਅਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਲਗਾਉਣ ਲਗ ਪਈ। ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ, ਉਸਦੀ ਪਿਛਲੀ ਜਵਾਨੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਸੁਪਨੇ ਜਾਗ ਪਏ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਹਿੰਦੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।ਹਰ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸ਼ੱਬੋ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਖਿੜੇ ਹੋਏ ਗੁਲਾਬ ਵਾਂਗ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋਸਤ ਉਸਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮੌਕਿਆਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਲਈ ਵਧਾਈਆਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੋ ਘੰਟੇ ਬੀਤ ਗਏ। ਸ਼ੱਬੋ ਦਾ ਫਿੱਕਾ ਚਿਹਰਾ ਚਮਕ ਨਾਲ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸੇ ਪਲ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਖੜਕਿਆ । ਉਸਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਉਂਗਲੀ ਵਿੱਚੋਂ ਸੂਈ ਨਿਕਲ ਗਈ । ਉਸਦਾ ਖ਼ੂਨ ਵਗ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਜਲਦੀ ਉੱਠੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਈ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ਧੀ, ਚਲੋ ਜਲਦੀ ਚਾਦਰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੀਏ। ਪੀਨਾਂ ਦੀ ਮਹਿੰਦੀ ਆ ਗਈ ਹੈ।” ਸ਼ੱਬੋ ਨੇ ਠੰਡੀ ਸਾਹ ਨਾਲ ਕਿਹਾ।ਚੰਗਾ ਮਾਂ ਟੁਰ ਚਲੀਏ ਪਰ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਆਖਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਭਈ ਸਾਡੀਆਂ ਤਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਉਡੀਕਾਂ ਈ ਮੁਕ ਗਈਆਂ ਨੇ।
