ਤੁਹਾਡੇ ਖ਼ਿਆਲ ਵਿਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਵੱਲੋਂ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਨੂੰ “ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਏਜੰਟਾਂ” ਨੇ ਮਾਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਕੀ ਨਿਕਲਣਗੇ?
‘ਨੈਤਿਕ ਤੌਰ’ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ‘ਕੈਨੇਡਾ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਅਧਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ‘ਤੇ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ‘ਪੰਜ ਆਈਜ਼’ ਦੇ ਬਾਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਵੀ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਠਹਿਰਾ ਰਹੀ ਤੇ ਇਥੋ ਤੱਕ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਹੀ ਖ਼ੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਮਰੁਤਬਾ -ਭਾਈਵਾਲ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਲੋਂ ਆਪਣੀ ਏਜੰਸੀ ਵਲੋਂ ਵੀ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤਹਿਤ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿਚ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲੰਮੇ ਹੱਥੀ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੂਟਨੀਤੀ ਤੇ ਦੋਗਲੀ ਨੀਤੀ ਤਹਿਤ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬੱਲਕੇ ਆਮ ਲੋਕ ਵੱਧ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀਜੇ ਦੇਣੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਨਿਜ਼ਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਪੱਖ ਦੀ ਇੱਕ ਗਲਤੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਲਈ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਕਦਮ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਗੱਲ ਸਾਫ਼ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਜੋ ਕਿ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿਝਰ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਆਲੋਚਕ ਨਹੀਂ ਸੀ; ਇਹਨਾਂ ਤੱਤਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਸੁਸਤ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮੁੜ ਉਭਾਰ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੀ ਅਥਾਰਟੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕੀਆਂ ਦੇ ਕੇ, ਮੰਦਰਾਂ ਦੀ ਭੰਨਤੋੜ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ, ਨਾ ਸਿਰਫ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਯੂ.ਕੇ., ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ।
ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ, ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸਿੱਖ ਭਾਵਨਾਵਾਂ, ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਆਈਐਸਆਈ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤੀਆਂ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਜਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਵਾਰ ਵਾਰ ਟਰੂਡੋ ਨੂੰ ਕਹਿ ਚੁਕੇ ਹਨ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇਹ ਖਾਲਸਤਾਨੀ ਕਾਰਵਾਇਆ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਟਰੂਡੋ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਸ਼ਾਇਦ ਜਿਸ ਤੋਂ ਥੱਕ ਹਾਰ ਕੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਹ ਕਦਮ ਚੁਕਣਾ ਪਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਵਿਚਾਰਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ, ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਸਮਝੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਕਹੀ ਗਈ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੈ ।ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਘਰੇਲੂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਦੋਸ਼, ਭਾਵੇਂ ਸਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ, ਡੂੰਘੇ ਵਿਅੰਗਮਈ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਮਾਇਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਇਆ। ਹੋਰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕਿ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਖੁਦ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਟਵੀਟ ਕੀਤੇ।
ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਮਗਰ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ‘ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਜਬਰ’ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਸਥਾਰ ਹੈ। ਕਥਿਤ ਜਬਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਦਲੀਲ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਵਿਰੋਧੀ ਭਾਵਨਾ ਭਾਜਪਾ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਹਾਸੋਹੀਣੀ ਗੱਲ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਨਿਝਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਲਈ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀਜਨਕ ਹੈ; ਜਿੰਨਾ ਤੁਸੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਜਪਾ ਸਮਰਥਕਾਂ ਲਈ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ‘ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ’ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਹਨ, ਜੋ ‘ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ’ ਅਤੇ ‘ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ’। ਜੋ ਪਾਕਿ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਸਟਰਾਇਕ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕੈਨੇਡਾ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ-ਆਧਾਰਿਤ ਦੇਸ਼ ਹੈ; ਦਰਅਸਲ, ਨਾਟੋ ਨੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ, ਪਾਕਿ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਬੂਤਾਂ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਸਮੱਸਿਆ ਇਸ ਤੱਥ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਅਸਾਨ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ, ਜੀ7 ਰਾਸ਼ਟਰ ਇੱਕ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਹੀਏ ਤਾਂ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਕਤਵਰ ਦੇਸ਼ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਗੈਰ-ਮੌਜੂਦ ਆਮ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਉਲਟ, ਜਿੱਥੇ ਅਜਿਹੇ ਉਲੰਘਣਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ‘ਆਮ’ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਾ ਕਰਨਾ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੀ ਇਹ ਉਲੰਘਣਾ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਪਮਾਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੀ ਨਿੱਝਰ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਤਾਂਕਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਰੁਕਸਤ ਕਰਵਾਉਣਾ ਪਿਆ।
ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਠਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ 5 ਆਈ ਵਾਲੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਬਿੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿੱਖਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਿਆਸੀ ਮਜ਼ਬੂਰੀ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਥਿਤ ਅਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਪੰਜ ਆਈ ਦੀ ਝਿਜਕ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਟਰੂਡੋ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਖੁਦ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹ ਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਦੇਵੇ। ਜਿਸ ਜਨਤਕ ਬਿਆਨ ਨੇ ਹੁਣ ਖੇਡ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿਚ ਹਲਚਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕਾ ਵਲੋਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਜਿੱਤ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਭਾਰਤੀਆਂ ਵਲੋਂ ਟਰੂਡੋ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਲੈਣਾ ਗਲਤ ਸੀ।
ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ‘ਘਰ ਵਿੱਚ ਘੁਸਕਰ ਮਾਰਨਾ’ ਅਤੇ ‘ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ’ ਦੇ ਮਨੋਰਥਿਤ ਉਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਪੂਰੇ ਹੋਏ ਹਨ; ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਰਾਜ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੇ ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਹੋਰ ਬੁਲੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਬਗਾਵਤ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੱਥ ਦਾ ਕਿ ਟਰੂਡੋ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਂਗਲ ਉਠਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ, ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਹ ਮੰਨ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ *ਕੁਝ* ਸਬੂਤ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਖੰਡਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਵੀ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਭਾਰਤੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਥਾਪਨਾ ਦੁਆਰਾ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਗੈਂਗਸਟਰਾਂ, ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸੂਚੀਆਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਕੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਭੰਗ ਕਰਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਤੱਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਬੇਨਕਾਬ ਸਮਰਥਨ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਾਉਂਦਾ ਰਹੇਗਾ। ਜਿਥੇ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਤੱਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਸ ਦੇ ਜਮਹੂਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣ-ਪੱਤਰ, ਭਾਵੇਂ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਹੋਣ, ਪਰ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਅਟੱਲ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖਰਾਬ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਿਉਂਕਿ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਜਨਤਕ ਖੁਲਾਸੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਗੇ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਡੇ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣਗੇ। ਆਮ ਹਿੰਦੂ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਵੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਪੰਨੂੰ ਵਲੋਂ ਕਹਿਣਾ ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਹ ਇੱਥੇ ਕਿਸ ਅੱਗ ਨਾਲ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਡਾ ਜਨਤਕ ਕੱਦ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਵਧਿਆ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਬੰਧ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਹੈ, ਚੀਨ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨਾਲ ਪੱਛਮ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸੰਭਾਵੀ ਬੇਹਮਥ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਸਾਡੇ ‘ਤੇ ਇੰਨੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਿੰਨਾ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਸਾਥੀ ਲੱਭਦੇ ਹਨ। ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਵਾਲੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਤੋਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਸਿਰ ਨੀਵਾਂ ਰੱਖ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵੀ ਅਮਨ – ਅਮਾਨ ਅਤੇ ਸਭ ਲਈ ਸ਼ਾਤੀ ਦਾ ਪੈਗਾਮ ਹੋਵੇਂ।