ਧੰਨ ਧੰਨ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਲੇਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ

ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਲੇਰਾ ਵਾਲਿਆ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿੰਡ ਝੋਰੜਾਂ, ਤਹਿਸੀਲ ਜਗਰਾਉਂ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ 26 ਮਾਰਚ 1916 ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਸ. ਬੱਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਬੀਬੀ ਪ੍ਰਤਾਪ ਕੌਰ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਆਤਮਾ ਉੱਚੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਨਾਲ ਅਭੇਦ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਦਇਆਵਾਨ, ਸ਼ਾਂਤ ਹਿਰਦੇ ਨਾਲ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕੀਤੀ ਜੋ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਬਖਸ਼ੀ ਗਈ ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਰੂਹਾਨੀ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਰੰਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਹਮ- ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਪਾਠ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਘਰ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਪਰ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਰਹੇ।

1929 ਵਿਚ ਨਾਨਕਸਰ-ਕਲੇਰਾਂ ਵਾਲੇ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਚਾਰ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਪਿੰਡ ਝੋਰੜਾਂ ਵਿਚ ਆਏ। ਇਸ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਕਿਸਮਤ ਨੇ ਦੋ ਮਹਾਨ ਮਨਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੇਰੀ ਇੱਕ ਦੂਤ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਛੋਟੇ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵੇਖ ਕੇੇ ਪਿੰਡ ਝੋਰੜਾਂ ਵਿਖੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨ, ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲਾ ਮੁੱਖ ਸੇਵਾਦਾਰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੇਵਾਦਾਰ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦੇ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਮਾਸਟਰ ਦੇ ਡਰ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ “ਤੁਹਾਡੇ ਕਿੰਨੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ” ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ “ਪੰਜ।” ਤੁਰੰਤ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੀ ਉਹ “ਸੇਵਾ ਲਈ ਇੱਕ ਨੂੰ ਛੱਡ ਸਕਦੀ ਹੈ” ਜਿਸ ਦਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਰਪਿਤ ਗੁਰਮੁਖ ਸੇਵਾਦਾਰ (ਨਿੱਜੀ ਸੇਵਾਦਾਰ) ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਿਰਫ 27 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹਜ਼ੂਰੀ (ਮੁੱਖ) ਸੇਵਾਦਾਰ ਬਣ ਗਏ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਭਰਪੂਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਅਟੁੱਟ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਸੇਵਾਦਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਿਊਟੀ ਦੌਰਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਸਨੇ ਸਾਰੇ ਨਿੱਜੀ ਸੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਦਾ ਸੁਚੇਤ ਰਹੇ।

“ਆਪ ਗਵਾਏ ਸੇਵਾ ਕਰੇ ਤਾ ਕਿਸ ਪਾਏ ਮਾਨ॥” (ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ)

ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ 1943 ਵਿੱਚ ਸੱਚ ਖੰਡ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ (ਸਾਥੀਆਂ) ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਪੂਰਨ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਕੇਵਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ।ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸਵਰਗ ਚਲੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ, ਬਾਬਾ ਜੀ ਵਿਛੋੜਾ ਨਾ ਸਹਾਰ ਸਕੇ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਝੋਰੜਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੱਤ ਸਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪਾਠ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋ ਗਏ।

ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਲਕੁਲ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਏ ਉੱਕਰਿਆ ਅਤੇ ਨਾਨਕਸਰ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ ਨੂੰ ਅਭਿਵਿਅਕਤੀ ਪੱਥਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਅਖੰਡ ਪਾਠਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਝੋਰੜਾਂ, ਭਦੌੜ, ਬਰਨਾਲਾ, ਬੜੂੰਦੀ, ਸਮਾਧ ਭਾਈ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ, ਲੁਧਿਆਣਾ, ਅਤੇ ਸੀਰ੍ਹਾ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਤਨੇਮ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਅਰੰਭ ਕਰਵਾਇਆ।

ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦੋ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਸਰਬ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਅਤੇ ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਸੰਦੇਸ਼ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸਦੀਵੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਪੰਜੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਸ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਜੀਵਤ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਰੱਬੀ ਗ੍ਰੰਥ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਰੂਪ, ਜੋਤ ਅਤੇ ਆਤਮਾ (ਸਰੀਰ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਆਤਮਾ) ਹਨ। ਦੂਸਰੀ ਵਿਰਾਸਤ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸੀਸ ਸੌਂਪਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣਾ ਪਿਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਚੀ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਧਾਰੀ ਬਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੇ ਅਣਗਿਣਤ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਇਆ।

ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਚੁੰਬਕੀ ਖਿੱਚ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਲੋਕ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਬਾਰੇ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਏ ਪਰ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗ ਪਏ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਦੀ ਭੀਖ ਮੰਗਣ ਲੱਗੇ। ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੀਵਾਨ ਰੱਖੇ (ਉੱਤਰੀ, ਪੂਰਬੀ, ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ) ਉੱਥੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਭਾਰੀ ਇਕੱਠ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਵਚਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਕਥਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।

ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਠਾਠਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਸੰਬੰਧਤ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ ਤੇ ਨਿਯਮ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹੀ ਚਾਲੀ ਕਰਵਾਏ ਤਾਂ ਜੋ ਸਭਂੀਂ ਥਾਈਂ ਰਹਿਤ ਮਰਯਾਦਾ ਵਿਚ ਇਕਸੁਰਤਾ ਤੇ ਭਾਵਾਤਮਿਕ ਸਾਂਝ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵੱਡੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਹੀ ਪ੍ਰਪੰਰਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਨ ਲਈ ਪਾਠ, ਕਥਾ, ਕੀਤਰਨ ਤੇ ਹੋਰ ਸਭ ਪ੍ਰਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਤ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ। ਸਮੇਂ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅਸੂਲ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਸਾਹਿਬ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸਖ਼ਤ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਜਿਸ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਫੂਲਾਵੜੀ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ 20 ਸਾਲ ਸਿੰਜਿਆ ਉਹ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ – ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਇਕ ਪੂਰਾ ਬਾਗ਼ ਬਣਕੇ ਆਪਣਿਆਂ ਮਹਿਕਾਂ ਤੇ ਖੁਸ਼ਬੋਈਆਂ ਵੰਡ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਬਾਬਾ ਜੀ 7 ਅਕਤੂਬਰ 1963 ਈ. 21 ਅਸੂ ਸੰਮਤ 2002 ਨੂੰ 48 ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੱਚਖੰਡ ਵਿਖੇ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਵਲੀਨ ਹੋ ਗਏ। 23 ਅਸੂ ਨੂੰ ਵਿਸਾਲ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਠਾਠਾਂ ਮਾਰਦੇ ਇਕੱਠ ਨੇ ਨਗਰ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦਿਆਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਰੀਕੇ ਪੱਤਣ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪੁਲ ਪਾਸ ਡੂੰਘੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਿਣ ਵਿਚ ਸੇਜਲ ਅੱਖਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਲ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।